Dit tweede nummer van 2003 bevat volgende bijdragen: Ir. C.H. VAN ELDIK: De zweefbrug.
Een brugtype dat de opkomst van de auto niet overleefde; In 1893 kwam in het Spaanse
Portugalete, zo'n 20 kilometer ten noorden van Bilbao, de zweefbrug over de Nervion gereed.
Het is de eerste brug van dit type ter wereld, waarvan er tot nog toe slechts tweeëntwintig
zijn gebouwd, de meeste daarvan in Europa. Dit artikel beschrijft in het kort
het ontstaan en de ontwikkeling van dit brugtype. In Engeland, Duitsland,
Frankrijk en Spanje liggen nog zes bewaard gebleven historische zweefbruggen.

LITERATUUR

Algemeen
� K.E. Baars, Varend vervoeren. Van Amsterdam tot de Rijn. 100 jaar Merwedekanaal, Utrecht 1991.
� A. France-Lanord, L�age de fer, Paris 1979.
� H.M.C.M. van Maarschalkerwaart, J. Oosterhoff enJ. Arends, Bruggen in Nederland 1800-1940. Vaste bruggen van ijzer en staal, Utrecht 1997.
� J. Oosterhoff, B.H. Coelman en W.A. de Wagt, Bruggen in Nederland 1800-1940. Beweegbare bruggen, Utrecht 1999.
� K. Stiglat, Brücken am Weg. Frühe Brücken aus Eisen und Beton in Deutschland und Frankreich, Berlin 1997.
� T., �Pont roulant entre Saint-Malo & Saint-Servan�, in: Le Génie Civil 8 (1887) 20, band 20, p. 317-318.
� Faustus Verantius, Machinae novae, waarschijnlijk Florence ca. 1616, plaat 36.

Algemeen zwevende veren
� W. Cool, �Electrisch-brugveer�,  in: De Ingenieur 18 (1903) 17, p. 280-262 en 18 (1903) 28, p. 515.
� J.D. Dresselhuys, �Electrisch brugveer�,  in: De Ingenieur 18 (1903) 23, p. 404-405.
� F. Engler, �Transporter bridge, a suspended platform ferry�, in: Rassegna 19 (1997) 1, nr. 69 (Great Machines), p. 20-31.
� Firma A.F. Smulders Rotterdam. Afdeeling Kap- en brugconstructie, Rotterdam 1901, uitgegeven door de firma Smulders ter promotie van de door haar gekochte licentie voor zweefbruggen volgens het systeem van Arnodin voor Nederland en de Nederlandse koloniën.
� N.N. Forbes, Transporter bridges, overdruk uit Modern Tramway, uitgave Light Railway Transport Leaugue, Cardiff z.j. (ca. 1972).
� R. Phillips, �The Mersey transporter bridges�, Tramway Review 176 (winter 1998), p. 301-310.
 

Portugalete (1893)
� G. de Saint-Arrail, �Pont à transbordeur pour grands débouchés servant à la traversée des vois maritimes�, in: Le Génie Civil 13 (1893) 15, band 23, p. 229-230.
� A. Pérez Trimiño, Puente Vizcaya. Mi vida en imágenes (Vizcaya bridge. My life in pictures), Las Arenas 2000.

Bizerte (1896)
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 90.

Rouen (1899)
� S. v. O., �Electrisch brugveer te Rouen�, in: De Ingenieur 18 (1903) 5, p. 77-79 en 18 (1903) 21, p. 370.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 92.

Rochefort (1900)
� M. Fardet, �Le pont de Martrou, dernier transbordeur de France�, in: Connaissance des ouvrages d�art, 1987, nr. 2, p. 18-25. (ISNN 0982-3123)
� Zie: Stiglat 1997, p. 111-113.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 94.

Nantes (1903)
� G. Leinekugel Le Cocq, �Pont à transbordeur�, in: Le Génie Civil 24 (1903) 3, band 44, p. 33-37 en 24 (1903) 4, band 44, p. 49-55.
� Zie: Leinekugel Le Cocq (1903) 4, plaat IV.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 95-96.

Duluth (1905)
� �Pont à transbordeur de Duluth (États-Unis)�, in: Le Génie Civil 22 (1902) 2, band 41, p. 23-25.
� �Pont à transbordeur de Duluth (États-Unis)�, in: Le Génie Civil 26 (1906) 27, band 48, p. 146-147.
� Duluth Aerial Ferry Bridge, Duluth z.j. (ca. 1910).
� Duluth�s aerial bridges, fact sheet US Army Corps of Engineers, Duluth z.j.
� F.A. Young, Duluth�s Ship Canal and Aerial Bridge, overdruk uit History of Minnesota Point, z.j.

Marseille (1905)
� N. Abou-Isaac, A. Haus, B. Millet en K. Passuth, Le pont transbordeur et la vision moderniste, Marseille 1991, uitgegeven ter gelegenheid van de gelijknamige tentoonstelling in het Musée Cantini in Marseille 6 december 1991 �  2 februari 1992.
� G. Leinekugel Le Cocq, �Pont à transbordeur sur le Port-Vieux à Marseille�, in: Le Génie Civil 26 (1906) 20, band 48, p. 265-271.
� Zie: France-Lanord 1979, p. 51 en 56.

Runcorn/Widnes (1905)
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 104-105.
� Zie: Phillips 1998, p. 303-310.
� D. Thompson, Bridging the years. The story of Runcorn-Widnes transporter bridge, Widnes 2000.
� J.J. Wester, �The Widnes and Runcorn transporter-bridge�, in: Minutes of proceedings of the Institution of Civil Engineers, Vol. CLXV 26 (1906) 20, p. 87-155.

Warrington (1905)
� Zie: Phillips 1998, p. 301-303.

Newport (1906)
� F.D. Hildred, Newport transporter bridge. A guide to its history, construction and operation, uitgave Newport County Borough Council, Newport 1996.
� D. Jones, Newport transporter bridge. A pictorial history, uitgave European Library, Zaltbommel 1994.
� Zie: Leinekugel Le Cocq (1903) 3, plaat III.

Brest (1909)
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 91.

Osten (1909)
� Schwebefähre Osten Technisches Baudenkmal, uitgave Fördergesellschaft zur Erhaltung der Schwebefähre Osten, Osten z.j.
� �Schwebefähre über die Oste bei Osten�, in: Deutsche Bauzeitung 43 (1909) 97 en 103.

Kiel (1910)
� �Die Kieler Schwebefähre�, Kieler Tagespost 6 Januari 1910.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 106.

Middlesborough (1911)
� A.G. Dowson, A history of the Middlesbrough transporter bridge, Middlesbrough 1991.
� G.M.W. Drabble, A history of the transporter bridge Middlesbrough Cleveland, Middlesbrough 1986.
� M. Phillips, The majectic dinosaur. A history of the Middlesbrough transporter bridge, Middlesbrough 1992.

Rendsburg (1913)
� Zie: Stiglat 1997, p. 120-121.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 111.

Buenos Aires (1913) Sáenz Peña
� Kusenberg, �Schwebefähren über den Riachuelo in Buenos-Aires�, Der Bauingenieur 1 (1920) 6.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 110.

Buenos Aires (1914) Avellaneda
� J.P. Risdon, �Riachuelo transporter bridge Buenos Aires�, Engineering ? (1922) aug. 18, p. 193-194.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 110.

Buenos Aires (1915) Urquiza
� Kusenberg, �Schwebefähren über den Riachuelo in Buenos-Aires�, Der Bauingenieur 1 (1920) 6, p. ?-?.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 110.

Rio de Janeiro (1915)
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 111.

Warrington (1916)
� Zie: Phillips 1998, p. 301-303.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 102.

Buenos Aires (1940) Avellaneda

Maarssen (1938)
� Zie: Maarschalkerwaart 1997, p. 336-338.
� Zie: Baars 1991, p. 99-102.

Londen (1999)
� �Fußgängerbrücke am Royal Victoria Dock, London�, in: Detail (1999) 8, p. 1474-1478.
� C. Slessor, �Transporter of delight�, in: The Architectural Review (1999) 5, p. 72-74.
 

Niet-uitgevoerde zweefbruggen

Bordeau (1893)
� W. Cool, �Electrisch brugveer in Bordeaux�,  in: De Ingenieur 18 (1903) 34, p. 599-600.
� Zie: Pérez Trimiño 2000, p. 99.

Arnhem (1900)
� �Veerbrug over den Rijn te Arnhem�, in: De Ingenieur 14 (1899) ?, p. 441.
� D.P. van Ameyden van Duym, �Een zwevende brug over den Rijn voor Arnhem�, in: De Ingenieur 15 (1900) 12, p. 173-175.

Preston (1903)

Tarcanville (1903)

Nijmegen (1906)
� �Een brug voor gewoon verkeer over de Waal te Nijmegen�, in: De Ingenieur 23 (1908) 4, p. 434.
� Waal-overbruggingen. Verslag van de bijeenkomst van ingezetenen van Nijmegen en omstreken op 15 januari 1906, in de zaal van de sociëteit Burgerlust te Nijmegen, Nijmegen 1906.